Κείμενα και φωτογραφίες δέκα εμβληματικών δρόμων της Θεσσαλονίκης, από
τον συγκοινωνιολόγο Σταύρο Κωνσταντινίδη.
Στοχαστικοί περίπατοι μέσα στη
ρυμοτομία και στο χρόνο, σε μια έκθεση - road movie που εξωτερικεύει
όσα κρύβονται κάτω από το δέρμα της πόλης.
Πηγή έμπνευσης εδώ είναι το
αστικό γκρι, το φως του ήλιου, το νερό της βροχής, οι αντανακλάσεις του
χρωμίου, οι μετατοπίσεις της πυξίδας από το κέντρο προς τα ανατολικά και
δυτικά, οι βηματισμοί σε ραγισμένα πεζοδρόμια που αγαπήσαμε.
Μια
εξαιρετική έκθεση της Θεσσαλονίκης από έναν πολύτιμο γνώστη της.
To νέο single του Moby με κινούμενα σχέδια εμπεριέχει
ένα καυστικό σχόλιο για την εξάρτηση από την τεχνολογία στην σύγχρονη
κοινωνία του θεάματος.
Το βίντεο
του τραγουδιού με τίτλο "Are You Lost in The World Like Me?"
δημιουργήθηκε από τον animator Steve Cutts και αντικατοπτρίζει την
εξάρτηση από τα smartphones και την εικονική πραγματικότητα που
αποξενώνουν τους ανθρώπους και αλλοιώνουν την κοινωνική συναναστροφή. Το
βιντεο κλιπ είναι ένα βίντεο κινουμένων σχεδίων με ανθρώπους που
τραβούν selfie φωτογραφίες, να κυνηγούν πόκεμον, να βιώνουν μία ψεύτικη
πραγματικότητα.
"Το βίντεο που έκανε για το κομμάτι Are You Lost
in The World Like Me?, είναι χωρίς αμφιβολία ένα από τα καλύτερα βίντεο
που έχει ποτέ γίνει για κάποιο από τα τραγούδια μου"
Μετάφραση: Αλέξανδρος Μινωτάκης Η Ούρσουλα Λε Γκεν μιλάει για την εξουσία, την καταπίεση,
την ελευθερία και το πώς η ευφάνταστη αφήγηση ιστοριών διευρύνει τον
ορίζοντα του εφικτού*. «Δεν θα κατανοήσουμε την αδικία που ζούμε, αν δεν μπορούμε να φανταστούμε την δικαιοσύνη. Δεν θα είμαστε ελεύθεροι αν δεν μπορούμε να φανταστούμε την ελευθερία.
Δεν μπορούμε να αξιώνουμε να κατακτήσει την δικαιοσύνη και την
ελευθερία κάποιος που δεν είχε την ευκαιρία να τις φανταστεί ως
εφικτές». «Πρέπει πάντα να διαλέγεις πλευρά» παρότρυνε ο Ελί Βίζελ στην εντυπωσιακή ομιλία του για την αποδοχή του βραβείου Νόμπελ. «Η ουδετερότητα βοηθάει τον καταπιεστή, ποτέ το θύμα. Η σιωπή ενθαρρύνει το βασανιστή, ποτέ το βασανιζόμενο».
Ωστόσο, κομμάτι της ανθρώπινης τραγωδίας είναι το γεγονός, ότι παρά τις
καλές προθέσεις μας και τα φλογερά ιδανικά μας, συχνά επαναπαυόμαστε
στην ουδετερότητα μπροστά στην αδικία, είτε από φόβο για τη δική μας
σταθερότητα είτε από έλλειψη εμπιστοσύνης στην ικανότητά μας να κάνουμε
τη διαφορά, είτε λόγω του πιο καταστρεπτικού ελαττώματος της ψυχής, το
δικέφαλο φίδι του κυνισμού και της απάθειας. Πώς μπορούμε, λοιπόν, να
απεγκλωβιστούμε από την παθητικότητα που εκλογικεύουμε με τόση τέχνη,
ενθυμούμενοι ότι «η αδικία, οπουδήποτε και αν συμβαίνει, απειλεί τη δικαιοσύνη παντού»** και να κατακτήσουμε μία τέτοια επίγνωση με θάρρος και φαντασία;
Αυτό το ζήτημα εξετάζει η Ούρσουλα Λε Γκεν (γεννημένη 21 Οκτωβρίου του 1929) σε ένα από τα πολλά εξαιρετικά κομμάτια του έργου της «The Wave in the Mind: Talks and essays on the Writer, the Reader and the Imagination»
(σσ δεν έχει εκδοθεί στα ελληνικά). Πρόκειται για ένα θησαυρό νηφάλιας
και ζεστής σοφίας σε θέματα τόσο ετερόκλητα και ουσιαστικά όπως το φύλο,
ο ιερός χαρακτήρας των δημόσιων βιβλιοθηκών, η μαγεία της πραγματικής
ανθρώπινης συζήτησης και για το τί πραγματικά σημαίνει ομορφιά.
Σε ένα εξυψωτικό και ευχάριστα προκλητικό δοκίμιο της συλλογής με τίτλο «A War Without End», το οποίο η Λε Γκεν περιγράφει ως «σκέψεις, γραμμένες κατά διαλλείματα για την καταπίεση, την επανάσταση και τη φαντασία» γράφει : «Η χώρα μου δημιουργήθηκε από μία επανάσταση και σχεδόν
καταστράφηκε από μία άλλη. Η πρώτη επανάσταση αποτελούσε μία διαμαρτυρία
ενάντια στην ενοχλητική, ηλίθια αλλά σχετικά ήπια κοινωνική και
οικονομική εκμετάλλευση. Ηταν σχεδόν απόλυτα επιτυχής. Πολλοί από αυτούς
που πραγματοποίησαν την πρώτη επανάσταση εφάρμοσαν την πιο ακραία μορφή
οικονομικής εκμετάλλευσης και οικονομικής καταπίεσης: Ηταν
δουλέμποροι. Η δεύτερη αμερικάνικη επανάσταση, ο Εμφύλιος Πόλεμος, ήταν
μία προσπάθεια να διατηρηθεί η δουλεία. Ηταν εν μέρει επιτυχής.
Ο θεσμός καταργήθηκε αλλά ο τρόπος σκέψης του αφέντη και ο τρόπος
σκέψης του δούλου ακόμα επηρεάζουν πολλές από τις σκέψεις στην Αμερική».
Όταν αυτές οι κυρίαρχες αφηγήσεις ενσωματώνονται τόσο βαθιά σε μία
κοινωνία, όπως θεωρεί η Λε Γκεν, ακόμα και αυτοί που υφίστανται την
καταπίεσή τους, καταλήγουν να τις εσωτερικεύουν. Σκέφτομαι τον Τζέιμς Μπάλντουιν, ο οποίος σε μία τρομερή συνέντευξή του με την Νίκη Τζιοβάνι τόνισε: «Αυτό
που σου κάνει ο κόσμος, αν το κάνει για αρκετό διάστημα και αρκετά
αποτελεσματικά, αρχίζεις να το κάνεις στον εαυτό σου. Γίνεσαι προδότης,
ένας συνεργός των δολοφόνων σου, επειδή πιστεύεις τα ίδια με αυτούς».
Περνώντας στο θέμα της αντίστασης στην καταπίεση, η Λε Γκεν επικαλείται τα αξιομνημόνευτα λόγια της ποιήτριας και πρώην σκλάβου Phillis Wheatley, η οποία έγραψε το 1774: «Σε
κάθε ανθρώπινο ζώο, ο άνθρωπος έχει ενσταλάξει μία αρχή την οποία λέμε
Αγάπη για την Ελευθερία· δεν ανέχεται την καταπίεση και διψάει για
σωτηρία».
Η Λε Γκεν εξετάζει το ανησυχητικό παράδοξο στην καρδιά αυτής της μόνιμης αλήθειας: «Ό,τι
είναι καλό στους θεσμούς και την πολιτική της χώρας μου βασίζεται σε
αυτήν την αλήθεια. Ωστόσο βλέπω ότι παρόλο που αγαπάμε την ελευθερία,
είμαστε τις περισσότερες φορές ανεκτικοί απέναντι στην καταπίεση και
αρνούμαστε ακόμα και την απελευθέρωση. Βλέπω ένα κίνδυνο στο να
επιμένουμε ότι η αγάπη μας για την ελευθέρια πάντα ξεπερνάει οποιαδήποτε
δύναμη ή αδράνεια μας κρατάει από το να αντισταθούμε στην καταπίεση και
να αναζητήσουμε την απελευθέρωση. Αν αρνηθώ ότι ισχυροί, έξυπνοι και
ικανοί άνθρωποι θα αποδεχθούν και όντως αποδέχονται την καταπίεση, τότε
χαρακτηρίζω τους καταπιεζόμενους ως αδύναμους, χαζούς και ανίκανους. »Αν είναι αλήθεια ότι οι ανώτεροι άνθρωποι αρνούνται να τους
αντιμετωπίζουν ως κατώτερους, τότε αυτό θα συνεπάγονταν ότι αυτοί που
είναι χαμηλά στην κοινωνική ιεραρχία είναι όντως κατώτεροι, καθώς, αν
ήταν ανώτεροι θα εξεγείρονταν. Αφ’ ης στιγμής αποδέχονται μία κατώτερη
θέση, είναι όντως κατώτεροι. Αυτό είναι το βολικό ταυτολογικό
επιχείρημα του δουλεμπόρου, αυτού που έχει κοινωνικά αντιδραστικές
απόψεις, του ρατσιστή και του μισογύνη.»
Αντιπαρατιθέμενη με τις απόψεις του Κίρκεγκωρ
σχετικά με την ισχύ της μειονότητας, η Λε Γκεν ελέγχει με βάση την
πραγματικότητα την κατανομή της εξουσίας καθ” όλη την ανθρώπινη ιστορία: «Η κυρίαρχη τάξη είναι πάντα μικρή σε αριθμό και τα κατώτερα
στρώματα μεγάλα, ακόμα και σε μία κοινωνία με κάστες. Οι φτωχοί πάντα
ξεπερνούν κατά πολύ τους πλούσιους. Αυτοί που ασκούν την εξουσία είναι
πάντα λιγότεροι έναντι αυτών επί των οποίων ασκείται. Οι
ενήλικοι άνδρες κρατούν τις ανώτερες θέσεις σχεδόν σε όλες τις κοινωνίες
παρόλο που αριθμητικά είναι λιγότεροι από τις γυναίκες και τα παιδιά.
Οι κυβερνήσεις και οι θρησκείες επικυρώνουν και διατηρούν την
ανισότητα, την κοινωνική ιεραρχία, τη διαφορά μεταξύ των φύλων και τα
προνόμια, είτε καθολικά είτε με επιλεκτικό τρόπο. Οι περισσότεροι άνθρωποι, στα περισσότερη μέρη του κόσμου, στο
μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας, κατέχουν κατώτερες κοινωνικές θέσεις. Και
οι περισσότεροι άνθρωποι, ακόμα και σήμερα, ακόμα και στον “ελεύθερο
κόσμο”, ακόμα και στη “χώρα της ελευθερίας”, θεωρούν ότι αυτή η τάξη
πραγμάτων ή συγκεκριμένες πλευρές αυτής, είναι φυσικές, αναγκαίες και
δεν υπόκεινται σε αλλαγές. Θεωρούν ότι τα πράγματα ήταν πάντα
έτσι και συνεπώς έτσι πρέπει να είναι. Αυτό μπορεί να είναι είτε
πεποίθηση είτε άγνοια. Συχνά είναι και τα δύο. Στη διάρκεια των αιώνων, οι περισσότεροι άνθρωποι με κατώτερη κοινωνική θέση δεν μπορούσαν να γνωρίζουν ότι ένας άλλος τρόπος οργάνωσης της κοινωνίας έχει υπάρξει ή θα μπορούσε να υπάρχει, ότι η αλλαγή είναι εφικτή.
Μόνο όσοι βρίσκονταν στις ανώτερες θέσεις γνώριζαν αρκετά ώστε να το
κατανοούν αυτό και η εξουσία και τα προνόμιά τους είναι αυτά που θα
διακυβεύονταν αν άλλαζε η τάξη πραγμάτων».
Αλλά και πέρα από την κοινοτοπία ότι όσοι κατέχουν την εξουσία είναι
πιο κατάλληλοι γι αυτήν, η Λε Γκεν ισχυρίζεται ότι μία βαθύτερη αδυναμία
στην ηθική φαντασία διατηρεί τις καταπιεστικές δομές εξουσίας στη θέση
τους. Γράφει τα εξής: «Έχουμε έναν καλό λόγο να είμαστε προσεκτικοί, να είμαστε ήσυχοι,
να μην κουνάμε πολύ τη βάρκα. Διακυβεύεται η ειρήνη και η άνεσή μας. Το
διανοητικό και ηθικό πέρασμα από την άρνηση της αδικίας μέχρι τη
συνειδητοποίηση της συνοδεύεται συνήθως από μεγάλο κόστος. (…) Η
τελευταία φράση του ινδικού έπους Μαχαβαράτα λέει ότι “σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να πετύχω ένα στόχο πέρα από την ικανότητά μου”.
Είναι πιθανό ότι η δικαιοσύνη, μία ανθρώπινη ιδέα, είναι ένας στόχος
πέρα από τις ανθρώπινες ικανότητες. Είμαστε καλοί στο να επινοούμε
πράγματα που δεν υπάρχουν. Πιθανώς η ελευθερία μπορεί να κατακτηθεί μέσα από
ανθρώπινους θεσμούς αλλά πρέπει να παραμείνει μία ιδιότητα του μυαλού ή
του πνεύματος που δεν εξαρτάται από τις περιστάσεις, ένα θείο δώρο… Το πρόβλημά μου με αυτή τη θέση είναι ότι απαξιώνει το γεγονός η
δουλειά και η περίσταση ενθαρρύνουν την θεσμική αδικία που καθιστά
απρόσιτο το θείο δώρο. Σε ένα παιδί δύο χρονών που πεθαίνει από
την πείνα ή από χτυπήματα ή από βομβαρδισμούς δεν του χορηγήθηκε
πρόσβαση στην ελευθερία, ούτε κάποιο θείο δώρο, υπό καμία έννοια που να
μπορώ να καταλάβω. Μπορούμε να κατακτήσουμε μέσα από τις
προσπάθειες μας μία ατελή δικαιοσύνη, μία περιορισμένη ελευθερία.
Καλύτερα έτσι παρά καθόλου. Ας κρατήσουμε γερά αυτή την αρχή, την αγάπη
της Ελευθερίας για την οποία μίλησε η απελευθερωμένη σκλάβος, η
ποιήτρια».
Επαναλαμβάνοντας τον ισχυρισμό της Σούζαν Σόνταγκότι «το θάρρος είναι τόσο μεταδοτικό όσο ο φόβος»,
η Λε Γκεν εξετάζει την αναπόδραστα περίπλοκη διαδικασία
συνειδητοποίησης και δράσης μέσα από την οποία αντιμετωπίζεται η αδικία : «Το πέρασμα από την άρνηση της αδικίας στην αναγνώρισή της δεν μπορεί να αναιρεθεί. Τα μάτια δεν ξεχνούν αυτό που είδαν. Όταν αντιληφθείς την αδικία, δεν μπορείς ποτέ ξανά καλή τη πίστει να αρνηθείς την καταπίεση και να υπερασπιστείς τον καταπιεστή.
Αυτό που ήταν αφοσίωση πριν, τώρα γίνεται προδοσία. Από δω και στο
εξής, αν δεν αντισταθείς, είσαι συνεργός. Αλλά υπάρχει μία μέση οδός
ανάμεσα στην άμυνα και την επίθεση, μία οδός ευέλικτης αντίστασης, ένα
πεδίο που είναι ανοιχτό στην αλλαγή. Δεν είναι εύκολο να το βρει κανείς ή
να ζήσει εντός του».
Στοχαζόμενη τον ισχυρισμό της Οντρ Λορντ ότι «κανείς δεν μπορεί να διαλύσει το σπίτι του αφέντη με τα δικά του εργαλεία», φράση που η Λε Γκεν θεωρεί μία «πλούσια και επικίνδυνη» μεταφορά, γράφει: «Η εξουσία όχι μόνο διαφθείρει, αλλά εθίζει. Η εργασία
γίνεται καταστροφή. Τίποτα δεν οικοδομείται. Οι κοινωνίες αλλάζουν και
με και χωρίς βία. H επαναδημιουργία είναι εφικτή. Η οικοδόμηση
είναι εφικτή. Τί εργαλεία έχουμε για να οικοδομήσουμε πέρα από σφυριά,
καρφιά, πριόνια, εκπαίδευση, να μάθεις να σκέφτεσαι, να έχεις ικανότητες
μάθησης;».
Με μία διάθεση που θυμίζει την υπέροχη σκέψη του μεγάλου βιολοντσελίστα Πάου Καζάλς για «τη δημιουργία ενός κόσμου αντάξιου των παιδιών του», η Λε Γκεν προσθέτει: «Υπάρχουν όντως εργαλεία που δεν έχουν εφευρεθεί, που
πρέπει εμείς να εφεύρουμε προκειμένου να χτίσουμε το σπίτι που θέλουμε
να ζήσουν τα παιδιά μας; Μπορούμε να προχωρήσουμε πέρα από όσα
ξέρουμε μέχρι σήμερα ή όσα ήδη γνωρίζουμε μας εμποδίζουμε να μάθουμε όσα
έχουμε ανάγκη; Το να μάθουμε τί έχουν να διδάξουν οι έγχρωμοι άνθρωποι,
οι γυναίκες, οι φτωχοί το να αποκτήσουμε την αναγκαία γνώση, σημαίνει
να ξεχάσουμε όλη τη γνώση των λευκών, των ανδρών, των ισχυρών;» Το πιο ισχυρό εργαλείο, ισχυρίζεται η Λε Γκεν, είναι η φαντασία.
Η ικανότητα και η διάθεση να φανταστείς εναλλακτικές στην
πραγματικότητα όπως την ξέρουμε, είναι πάντα το πρώτο βήμα προς το να
καταστήσεις εφικτές, διαφορετικές και καλύτερες πραγματικότητες.
Αναδεικνύει την αφήγηση ως την πιο ισχυρή χρήση της φαντασίας για την
επέκταση του εφικτού: «Η Ουτοπία και η Δυστοπία είναι μέρη που υπάρχουν διανοητικά.
Γράφω από πάθος και παιχνιδιάρικη διάθεση. Οι ιστορίες μου δεν είναι
ούτε καμπανάκια κινδύνου ούτε σχεδιαγράμματα για το τί πρέπει να
κάνουμε. Νομίζω ότι οι περισσότερες είναι κωμωδίες των ανθρώπινων
τρόπων, μας υπενθυμίζουν την τεράστια ποικιλία τρόπων με τους οποίους
επιστρέφουμε στο ίδιο μέρος και επικροτούν αυτή την ποικιλία μέσα από
την εφεύρεση ακόμα περισσότερων εναλλακτικών και πιθανοτήτων. (…) Για
εμένα το πιο σημαντικό πράγμα δεν είναι να προσφέρεις κάποια
συγκεκριμένη ελπίδα βελτίωσης, αλλά να προσφέρεις μία φανταστική αλλά
πειστική εναλλακτική πραγματικότητα, να ταρακουνήσει το μυαλό μου και το
μυαλό του αναγνώστη από την τεμπέλικη και άτολμη συνήθεια να σκέφτεται
ότι ο τρόπος που ζούμε τώρα είναι ο μόνος τρόπος που μπορούν να ζήσουν
οι άνθρωποι. Αυτή η αδράνεια επιτρέπει στους θεσμούς της αδικία να συνεχίζουν να υπάρχουν χωρίς να αμφισβητούνται. Η φαντασία και η επιστημονική φαντασία στην ίδια τη σύλληψή τους
προσφέρουν εναλλακτικές στον παρόντα, υπαρκτό κόσμο του αναγνώστη.
Νεότεροι άνθρωποι, σε γενικές γραμμές, υποδέχονται θετικά τέτοιου είδους
ιστορίες επειδή μέσα από το σθένος και την προθυμία τους για εμπειρίες
αποδέχονται θετικά τις εναλλακτικές, τις πιθανότητες, την αλλαγή. Έχοντας
φτάσει να φοβούνται ακόμα και την φαντασία της πραγματικής αλλαγής,
πολλοί ενήλικες αρνούνται όλη τη φανταστική λογοτεχνία και είναι
υπερήφανοι με το ότι δεν βλέπουν τίποτα πέρα από αυτό που γνωρίζουν ή
νομίζουν ότι γνωρίζουν».
Με μία διάθεση που απηχεί τις όμορφες σκέψεις της Σούζαν Σονταγκ
σχετικά με την αφήγηση και το τί σημαίνει να είναι κανείς ηθικός
άνθρωπος, η Λε Γκεν εξετάζει το καθήκον της αφήγησης φανταστικών
ιστοριών και την ουσιαστική ανταμοιβή που αυτό φέρει: «Η άσκηση της φαντασίας είναι επικίνδυνη για όσους
επωφελούνται από τον τρόπο που είναι τα πράγματα επειδή έχει τη δύναμη
να δείξει ότι αυτή η κατάσταση δεν είναι μόνιμη, δεν είναι καθολική, δεν
είναι αναγκαία. Κατέχοντας την πραγματική, αν και
περιορισμένη, δύναμη να θέσει υπό αμφισβήτηση τους κατεστημένους
θεσμούς, η λογοτεχνία του φανταστικού έχει επίσης και την ευθύνη για
αυτή τη δύναμη. O παραμυθάς είναι ο τελάλης της αλήθειας (…). Δεν θα κατανοήσουμε την αδικία που ζούμε, αν δεν μπορούμε να φανταστούμε τη δικαιοσύνη.
Δεν θα είμαστε ελεύθεροι αν δεν μπορούμε να φανταστούμε την ελευθερία.
Δεν μπορούμε να αξιώνουμε να κατακτήσει τη δικαιοσύνη και την ελευθερία
κάποιος που δεν είχε την ευκαιρία να τις φανταστεί ως εφικτές».
* brainpickings.org ** Μάρτιν Λούθερ Κινγκ
Αισθάνθηκα την ανάγκη να γράψω αυτό το κείμενο μετά από αυτό που είδα σε ένα εμπορικό κέντρο τις προάλλες. Συγχωρέστε με που το κείμενο είναι γραμμένο με θυμό και απόγνωση. Σας παρακαλώ όμως να το διαβάσετε μέχρι το τέλος. Ξέρω ότι είναι μεγάλο αλλά είναι κάτι που πρέπει να ειπωθεί, να ακουστεί και να μοιρασθεί. γράφει ο Dan Pearce
Καθώς ο γιος μου και εγώ περιμέναμε στην ουρά του ταμείου για να επιστρέψουμε κάτι, είδα ένα μικρό αγόρι όχι άνω των 6 ετών που κοίταξε τον πατέρα του και τον ρώτησε δειλά αν θα μπορούσαν να αγοράσουν ένα παγωτό όταν τελείωναν. Ο πατέρας του τον αγριοκοίταξε και μέσα από τα δόντια μουρμούρισε να τον αφήσει ήσυχο και να κάνει ησυχία. Το αγόρι μαζεύτηκε και κάθισε ακίνητο στον τοίχο, φανερά πληγωμένο για κάμποση ώρα. Η ουρά προχωρούσε αργά και το παιδί τον πλησίασε ξανά, σιγοτραγουδώντας μια παιδική μελωδία και έχοντας φαινομενικά ξεχάσει την οργή του πατέρα του. Ο πατέρας και πάλι γύρισε και επέπληξε το αγόρι λέγοντας ότι κάνει πάρα πολύ θόρυβο. Το αγόρι και πάλι μαζεύτηκε, μαραμένο. Ήμουν ταραγμένος. Ήμουν μπερδεμένος. Πώς μπορούσε αυτός ο άντρας να μην βλέπει αυτό που βλέπω; Πώς μπορούσε αυτός ο άντρας να μην βλέπει αυτό το πανέμορφο πλάσμα να κάθεται στη σκιά του; Πώς μπορούσε αυτός ο άντρας να καταστρέφει τόσο γρήγορα την ευτυχία του δικού του παιδιού; Πώς μπορούσε αυτός ο άντρας να μην απολαμβάνει τη μοναδική στιγμή που θα μπορούσε να είναι τα πάντα γι’ αυτό το αγόρι; Να είναι εκείνος που έχει την περισσότερη σημασία γι’ αυτό το αγόρι; Ήμασταν τρίτοι στην ουρά τώρα και το αγόρι άρχισε να έρχεται προς τον πατέρα του για ακόμα μια φορά. Ο πατέρας αμέσως βγήκε από την ουρά, έβαλε το χέρι του στο λαιμό του γιου του, μέχρι που το παιδί μόρφασε απ’ τον πόνο, και τον απείλησε. «Αν ξανακάνεις έστω και έναν ήχο ή φύγεις από τον τοίχο, σου το υπόσχομαι ότι θα σε πάρω από εδώ και θα πάμε αμέσως σπίτι». Το αγόρι και πάλι μαζεύτηκε. Αυτή τη φορά, δεν κινούνταν. Δεν έβγαζε κανέναν ήχο. Το όμορφο πρόσωπό του κοιτούσε προς το πάτωμα ανέκφραστο. Είχε διαλυθεί. Και αυτό ήταν αυτό που ήθελε ο πατέρας του. Δεν ήθελε να ασχοληθεί με τον γιο του και το να τον μαλώσει ήταν ο ευκολότερος τρόπος για αυτόν. Και μετά αναρωτιόμαστε γιατί τόσα παιδιά μεγαλώνοντας είναι κατεστραμμένα. Θα είμαι ευθύς. Οι άνθρωποι βλέπουν τη σχέση μου με το γιο μου και αρκετά συχνά με επαινούν που τον αγαπάω περισσότερο από ό,τι οι περισσότεροι μπαμπάδες αγαπούν τα δικά τους παιδιά. Γαμώτο! Δεν μπορώ να το καταλάβω και ποτέ δεν πρόκειται. Το να αγαπάω τον γιο μου, το να ανατρέφω το γιο μου, το να αγγίζω το γιο μου, το να παίζω με το γιο μου, το να είμαι με τον γιο μου… δεν είναι κάτι που μόνο οι σούπερ μπαμπάδες μπορούν να κάνουν. Όλα αυτά είναι κάτι που κάθε μπαμπάς μπορεί να κάνει. Πάντα. Χωρίς να αποτύχει. Δεν είμαι εγώ κάτι το ιδιαίτερο. Είμαι ένας πατέρας που αγαπάει το γιο του και θα κάνει κυριολεκτικά τα πάντα για την ευημερία του, την ασφάλεια και την υγεία του. Απέχω πολύ από τον τέλειο μπαμπά και πάντα θα απέχω. Αλλά είμαι ένας πολύ καλός μπαμπάς και ο γιος μου θα έχει πάντα τη δύναμη να αντιμετωπίσει οτιδήποτε μπορεί να του φέρει η ζωή. Γιατί; Γιατί κατάλαβα. Τι; Κατάλαβα την επιρροή που έχει ο μπαμπάς στη ζωή ενός παιδιού και στην αυτοπεποίθηση ενός παιδιού. Κατάλαβα ότι όλα όσα κάνω και όλα όσα λέω στον γιο μου θα τα απορροφήσει, για καλό ή για κακό. Αυτό που δεν καταλαβαίνω είναι το πώς μερικοί μπαμπάδες δεν μποορύν να καταλάβουν… Μπαμπάδες! Φωτίζεται το πρόσωπό σας όταν βλέπετε το παιδί σας το πρωί ή όταν γυρνάτε στο σπίτι από την δουλειά; Δεν καταλαβαίνετε ότι ολόκληρη η αίσθηση της αξίας ενός παιδιού μπορεί να περιστρέφεται γύρω από αυτό που βλέπουν στο πρόσωπό σας όταν τα κοιτάτε; Μπαμπάδες! Δεν αντιλαμβάνεστε ότι το παιδί είναι ό,τι του λέτε ότι είναι; Ότι οι άνθρωποι σχεδόν πάντα γίνονται ότι τους έλεγαν πως είναι; Ήταν πράγματι αυτό που έκανε το παιδί σας το «πιο χαζό πράγμα που έχετε δει να κάνει κανείς»; Ήταν πράγματι «το πιο γελοίο πράγμα που θα μπορούσε ποτέ να έχει κάνει κάποιος»; Πιστεύετε πραγματικά ότι το παιδί σας είναι ηλίθιο; Γιατί τώρα είναι. Σκεφτείτε το. Γιατί το είπατε, και τώρα το πιστεύει. Μπράβο! Μπαμπάδες! Νομίζετε ειλικρινά ότι υπάρχει κάποιος που πιστεύει ότι δεν μπορείτε να βρείτε 20 λεπτά για να απομακρυνθείτε από τον υπολογιστή σας ή να απενεργοποιήσετε την τηλεόραση για να παίξετε με το παιδί σας; Πρέπει να παίζετε μαζί κάθε μέρα. Δεν καταλαβαίνετε ότι ολόκληρη η εμπιστοσύνη των παιδιών θα εξαρτηθεί απ’ το αν ή όχι ο μπαμπάς τους παίζει μαζί τους και πόσο συμμετέχει όταν παίζει μαζί τους; Ξέρετε τι ζημιά κάνετε με το να μην παίζετε με τα παιδιά σας κάθε μέρα; Μπαμπάδες! Υπάρχει περίπτωση κάποιος να πιστέψει σε αυτή την ανόητη ιδέα ότι ο θυμός είναι μερικές φορές ή συχνά αναγκαίος; Δεν καταλαβαίνετε ότι ο θυμός είναι σχεδόν πάντα ένα συναίσθημα για τους ανθρώπους που θέλουν να ελέγχουν τους άλλους, ενώ ταυτόχρονα παραλείπουν να ελέγξουν τον εαυτό τους; Δεν ξέρετε ότι υπάρχουν βιβλία και μαθήματα που μπορεί να σας διδάξουν καλύτερες μεθόδους; Κυρίως όμως, δε βλέπετε την ταχύτητα με την οποία ένα παιδί πληγώνεται ή γίνεται προκλητικό όταν ο θυμός κυβερνά το σπίτι; Είστε τόσο απευαισθητοποιημένοι στην λαμπρότητα του πνεύματος του παιδιού σας που δεν σας συνθλίβει όταν χαμηλώνει το βλέμμα ή τρέμει στην παρουσία σας; Είναι πραγματικά αυτό που θέλετε το παιδί σας να κάνει; Να σας φοβάται; Μπαμπάδες! Δεν αντιλαμβάνεστε ότι το παιδί σας χρειάζεται για να νιώσει το δέρμα σας στο δέρμα του; Έχετε συνειδητοποιήσει τον απίστευτο και ισχυρό δεσμό που θα σας δώσει με την κόρη σας αυτή η επαφή; Δεν συνειδητοποιείτε τη σύνδεση που επιτυγχάνεται όταν χαϊδεύετε την πλάτη του γιου σας ή της κόρης σας, ενώ τους λέτε παραμύθια; Μπαμπάδες! Ξυπνήστε! Αυτές οι πολύτιμες ψυχές που έχουν τεθεί υπό τη φροντίδα σας είναι μοναδικές και πολύ πολύ ευαίσθητες. Ό,τι λέτε ή δεν λέτε θα επηρεάσει την ικανότητά τους, την επιτυχία, την ευτυχία σε όλη τους τη ζωή. Δεν έχετε συνειδητοποιήσει ότι τα παιδιά σας θα κάνουν λάθη και μάλιστα πολλά; Έχετε συνειδητοποιήσει πόση ζημιά κάνετε όταν υποδεικνύετε τις αποτυχίες τους ή πόση ζημιά τους κάνετε όταν τα κάνετε να αισθάνονται ότι είναι άχρηστα γιατί χτύπησαν ή τους χύθηκε κάτι; Έχετε ιδέα πόσο εύκολο είναι να κάνετε το παιδί σας να αισθανθεί άθλια; Είναι τόσο απλό όσο το να πείτε τις λέξεις, «γιατί το κάνεις αυτό;» ή «πόσες φορές σου είπα…» Επιτρέψτε μου να σας ρωτήσω τα εξής: Έχετε κοιτάξει ποτέ τα πρησμένα μάτια ενός γονέα που μόλις έχασε το παιδί του; Εγώ έχω! Έχετε κλάψει στην κηδεία ενός παιδιού; Εγώ έχω! Έχετε ποτέ αγγίξει ένα φέρετρο με ένα παιδί μέσα; Έναν τάφο από τον οποίο κανένα γέλιο δε θα ακουστεί ξανά; Εγώ έχω! Αν θέλετε κίνητρο για να γίνετε καλύτερος γονιός, σας το έδωσα μόλις. Εύχομαι να μη χρειαστεί ποτέ να κάνετε τίποτα από τα παραπάνω. Μπαμπάδες! Ήρθε η ώρα να αρχίσουμε να λέμε στα παιδιά μας ότι τα αγαπάμε. Διαρκώς. Ήρθε η ώρα να δείχνουμε στα παιδιά μας ότι τα αγαπάμε. Διαρκώς. Ήρθε η ώρα να βρούμε τη χαρά σε είκοσι χιλιάδες καθημερινές ερωτήσεις που κάνουν και στην αδυναμία τους να κάνουν τα πράγματα τόσο γρήγορα όσο θα θέλαμε. Ήρθε η ώρα να βρούμε την χαρά στις ιδιορρυθμίες τους και τις περιέργειες τους. Ήρθε η ώρα να βρούμε τη χαρά σε εκφράσεις του προσώπου τους και στα λάθος ειπωμένα λόγια τους. Ήρθε η ώρα να βρούμε την χαρά σε όλα όσα είναι τα παιδιά μας. Ήρθε η ώρα να σηκωθούμε και να ρωτήσουμε τι μπορούμε να κάνουμε για να είμαστε καλύτεροι μπαμπάδες. Ήρθε η ώρα να βάλουμε προτεραιότητες. Ήρθε η ώρα να γυρίσουμε στο σπίτι από τη δουλειά και να είμαστε πραγματικοί μπαμπάδες. Μπαμπάδες! Ήρθε η ώρα να δείξουμε στους γιους μας πώς να φέρονται σωστά σε μία γυναίκα. Ήρθε η ώρα να δείξουμε τις κόρες μας πώς ένα κορίτσι θα πρέπει να περιμένει να του φέρονται. Ήρθε η ώρα να δείξουμε συγχώρεση και συμπόνια στα παιδιά μας. Ήρθε η ώρα να τους δείξουμε ενσυναίσθηση και συναισθηματική ταύτιση. Ήρθε η ώρα να σπάσουμε τα κοινωνικά πρότυπα και να διδάξουμε έναν πιο υγιή τρόπο ζωής! Ήρθε η ώρα να διδάξουμε τους καλούς ρόλους των δύο φύλων και να ξεφορτωθούμε οτιδήποτε περιττό. Έχει πραγματικά σημασία αν ο γιος σας προτιμάει το ροζ; Πρόκειται να βλάψει κανέναν; Δεν βλέπετε τι ζημιά που προκαλείται αν πεις σε ένα αγόρι ότι κάτι δεν πάει καλά αν του αρέσει το ροζ; Δεν βλέπετε τι ζημιά κάνουμε στα κορίτσια μας χαρακτηρίζοντάς τα αγοροκόριτσα και τα αγόρια μας γυναικούλες μόνο και μόνο επειδή έχουν τις δικές τους προτιμήσεις και απόψεις για κάποια πράγματα; Πράγματα που στην πραγματικότητα δεν έχουν σημασία για ένα παιδί! Μπαμπάδες! Μιλήστε όμορφα στους γιους σας. Μιλήστε ήρεμα στις κόρες σας. Ποιος θέλετε να γίνει το παιδί σας; Θέλετε να είναι εκείνο το παιδί στο σχολείο που κάθεται μόνο του χωρίς κανέναν φίλο και καθόλου αυτοεκτίμηση; Ή μήπως θέλετε να είναι εκείνο το παιδί που θέλει να γίνει κάτι και νιώθει ότι το αξίζει να το κερδίσει; Δεν βλέπετε ότι έχουμε τη δύναμη να τα δώσουμε όλα αυτά στα παιδιά μας; Δεν βλέπετε ότι έχουμε τη δύναμη να διδάξουμε στα παιδιά μας τα εργαλεία της κοινωνικής επιβίωσης; Μπαμπάδες! Δε βλέπετε την επιρροή που έχουμε όταν λέμε ότι πιστεύουμε σε ένα πράγμα, αλλά τα παιδιά μας, μας έχουν δει να ζούμε αλλιώς; Δεν αντιλαμβανόμαστε πόσο λίγο ενθαρρύνουμε τα παιδιά μας να αποφασίσουν τι πραγματικά πιστεύουν, να δηλώσουν αυτό που πιστεύουν, και στη συνέχεια να ζήσουν με αυτό; Είτε πρόκειται για θρησκεία, πολιτική, αθλητισμό, ή κοινωνικές νόρμες. Δεν είναι δουλειά μας να πουμε στα παιδιά μας τι να σκεφτούν. Είναι δουλειά μας να διδάξουμε τα παιδιά μας να σκέφτονται σωστά. Αν το κάνουμε αυτό, δε θα έχουμε να φοβηθούμε για το τι θα αποφασίσουν για τον εαυτό τους και πόσο έντονα θα το υπερασπιστούν. Ένας άνθρωπος θα ακολουθήσει τις δικές του πεποιθήσεις μέχρι θανάτου, αλλά θα ακολουθήσει τις πεποιθήσεις κάποιου άλλου μόνο μέχρι να τα βρει σκούρα την πρώτη φορά. Μπαμπάδες! Κάθε παιδί έχει δικαίωμα να ζητήσει παγωτό χωρίς να χρειάζεται κανείς να το μαλώσει και να το μειώσει. Κάθε παιδί έχει δικαίωμα να το ζητήσει χωρίς να μαζευτεί στη γωνία, επειδή ο άνθρωπος που υποτίθεται ότι είναι ο ήρωας του είναι στην πραγματικότητα ένα εντελώς μικρό, μικρό ανθρωπάκι. Κάθε παιδί έχει δικαίωμα να είναι ευτυχισμένο, και χαρούμενο και να γελά, και να παίζει. Γιατί δεν μπορείτε να τα αφήσετε; Κάθε παιδί στη γη έχει το δικαίωμα να έχει έναν πατέρα που σκέφτεται πριν μιλήσει! Έναν μπαμπά που καταλαβαίνει τη μεγάλη δύναμη που έχει δοθεί σε αυτόν για να διαμορφώσει τελικά τη ζωή ενός άλλου ανθρώπου! Έναν πατέρα που αγαπάει το παιδί του περισσότερο από ό, τι αγαπά τηλεοπτικές εκπομπές ή το ποδόσφαιρο! Έναν πατέρα που αγαπάει το παιδί του περισσότερο από οποιοδήποτε υλικό αγαθό! Έναν πατέρα που αγαπάει το παιδί του, περισσότερο από το χρόνο του. Κάθε παιδί αξίζει έναν μπαμπά ήρωα. Ίσως τελικά να είναι αλήθεια ότι πολλοί μπαμπάδες δεν αξίζουν τα παιδιά τους. Ίσως να είναι αλήθεια ότι πολλοί μπαμπάδες δεν είναι πραγματικά μπαμπάδες. Καθόλου. Ζητώ συγγνώμη για το προκλητικό ύφος αυτού του άρθρου. Πιστεύω ότι ένα μέρος του εαυτού μου αισθάνεται δειλό που δεν είπα κάτι σε εκείνο τον κύριο μπροστά μου στο εμπορικό κέντρο. Λάβετε αυτό το άρθρο ως μετάνοια. Ίσως ένα μέρος του εαυτού μου πιστεύει πως αν έστω και ένα άτομο που τα διαβάζει όλα αυτά τώρα και αποφασίσει να γίνει καλύτερος μπαμπάς, άξιζε τελικά κάθε δευτερόλεπτο που το πέρασα πληκτρολογώντας αυτές τις λέξεις. Αν ένα παιδί έχει μια καλύτερη ζωή, επειδή κάτι στα λόγια μου παρακίνησε τον μπαμπά του να παίξουν περισσότερο μαζί, τότε άξιζε τον κόπο. Μπαμπάδες! Τα παιδιά είναι δώρα. Είναι δικά μας κατά μία έννοια, επειδή εμείς τα φέραμε στον κόσμο, αλλά δεν είναι δικά μας για να τα κάνουμε ό,τι θέλουμε. Ξεσηκωθείτε και δείξτε στον κόσμο ότι τελικά υπάρχουν καλοί μπαμπάδες εκεί έξω…
Πηγή: μικροί Μεγάλοι / πρωτότυπο κείμενο Single Dad Laughing
Χρειαζόμαστε Επανάσταση, ριζική αλλαγή του μέχρι σήμερα τρόπου ζωής μας, εγκατάλειψη της ασθενούς και καταστροφικής νοοτροπίας του δικού μας «βολέματος».
Ανάσταση, είναι η επαναφορά στην προτέρα κατάσταση. Ο νεκρός επανέρχεται στην ίδια ζωή με την προηγουμένη, με την ποιοτική αλλαγή να μη παρατηρείται σε άλλες εκφάνσεις. Επανάσταση, είναι η ανατροπή μιας κατάστασης μη επιθυμητής, και η αντικατάστασή της με άλλη, που ελπίζεται και επιδιώκεται να είναι καλύτερη από την ανατραπείσα. Εχθές, σύμπας ο χριστιανικός κόσμος εόρτασε την Ανάσταση. Μάλιστα, στις ευχές όλων μας υποκρυπτόταν και η ελπίδα του αναστάσιμου μηνύματος για την κοινωνία που δεινοπαθεί, όπως επί οθωμανοκρατίας (και όχι τουρκοκρατίας, όπως κακώς οι καθηγητάδες υποστηρίζουν, με δεδομένο ότι οι Τούρκοι ήσαν περιφρονημένη ράτσα από τους Οθωμανούς), η αναστάσιμη ευχή «καλή Ανάσταση» δεν υποδηλούσε μόνον την έξοδο του Χριστού από το Βασίλειο των Νεκρών, αλλά και την Ανάσταση του Γένους.
Ευχόμαστε λοιπόν «καλή Ανάσταση», αλλά θεωρώ ότι ταυτοχρόνως έπρεπε να κάνουμε λόγο και για Επανάσταση. Μόνη της η Ανάσταση, θα μας επαναφέρει στην κατάσταση του 2008. Προφανώς και θα είναι καλύτερα από ό,τι τώρα, αλλά σαφώς θα μας επανοδηγήσει εκ νέου στο απευκταίο σήμερα. Χρειαζόμαστε Επανάσταση, και δεν υπονοώ φυσικά ένοπλη εξέγερση, αλλά ριζική αλλαγή του μέχρι σήμερα τρόπου ζωής μας. Εγκατάλειψη της ασθενούς και καταστροφικής νοοτροπίας του δικού μας «βολέματος» και οι άλλοι «ας πάνε να πνιγούν, τι με νοιάζει εμένα». Ένας από τους σοφούς καθηγητές του Α.Π.Θ. -του μεσοπολέμου φυσικά, σήμερα αποτελούν είδος προς εξαφάνιση- ο Αβροτέλης Ελευθερόπουλος, παρομοίασε την ανθρώπινη κοινωνία με την κοινωνία των μυρμηγκιών ή μελισσών. Στηριζόμενος, προφανώς, στο αριστοτελικό ότι εκτός κοινωνίας βρίσκονται μόνον οι θεοί ή τα θηρία, υποστήριξε το αυτονόητο, πως αν μια κοινωνία αποτελεί άθροισμα μελών και όχι συμπαγές σύνολο, είναι κοινωνία ατελής. Όπως, δηλαδή, η δική μας. Από μικρό το παιδί δέχεται την συμβουλή των γονέων «εσύ κοίταζε τα μαθήματά σου», ή «δεν θα βγάλεις εσύ το φίδι από την τρύπα», με αποτέλεσμα να διδάσκεται πλέον τον ατομισμό, που ούτως ή άλλως ενυπάρχει στον Έλληνα, και μάλιστα σε υπερθετικό βαθμό, όταν ελλείπει η ισχυρή ηγεσία που θα τον υποχρεώσει να μετριάσει τις απαιτήσεις του στο σημείο που δεν θα βλάπτει τους άλλους. Άλλωστε, ο παραδεδεγμένος ορισμός της ελευθερίας, αυτός είναι. Να δραστηριοποιείται ο καθένας ελεύθερα, μέχρι του σημείου που δεν θα βλάπτει την ελευθερία του άλλου. Ό,τι δηλαδή οι νεοέλληνες περιφρονούμε. Όταν ήταν αρχηγός της Ν.Δ. ο Μιλτιάδης Έβερτ, είχε ως σύνθημα την «ειρηνική επανάσταση». Όρος εξωπραγματικός, επειδή η ειρηνική επανάσταση προϋποθέτει ύπαρξη συνειδητοποιημένου λαού, που ενσυνειδήτως θα εφαρμόσει τους νόμους που η δημοκρατική κοινωνία ψήφισε. Αλλά, αν το πράττει αυτό, αν ζει σε ευνομούμενη δημοκρατική πολιτεία, προς τι η επανάσταση; Θα ανατρέψει το επωφελές; Η Επανάσταση, εξ αντικειμένου είναι βίαιη. Σπεύδω πάλι να προλάβω τους κακόπιστους. Δεν εννοώ κανένα σωματικό ή άλλον εξαναγκασμό, παρά τω νόμω. Αλλά την βία, που μόνον το δημοκρατικό κράτος δικαιούται να ασκεί, ώστε να υποχρεώσει τον δύστροπο να εφαρμόσει το νόμο. Μάλιστα, η αρχαιοελληνική αντίληψη περί κοινωνίας, είχε τοποθετήσει παραπλεύρως του Διός, δύο φύλακες, οι οποίοι αυτόν ακριβώς τον ρόλο είχαν. Αν δεν υπάκουαν οι άνθρωποι στη θεία βούληση, τότε ο ηγέτης-Δίας έστελνε για πειθαναγκασμό τους φύλακες. Ποιοι ήσαν προσωποποιημένοι; Ο Κράτος και η Βία (Δύο αδέλφια, που μαζί με άλλα δύο τον Ζήλο και τη Νίκη, ήσαν παιδιά της Στυγός). Γι’ αυτό και η συγκροτημένη κοινωνία, αποκαλείται Κράτος. Επειδή ενέχει την έννοια του πειθαναγκασμού. Ο Κράτος λοιπόν, που έγινε ουδέτερο το Κράτος, οφείλει να υποχρεώσει τους κακότροπους, που δεν θέλουν να αποτελούν μέλη μιας κοινωνίας και με υποχρεώσεις, αλλά μόνον με δικαιώματα, να λάβουν μέρος στην αναγκαία Επανάσταση, που θα θανατώσει το κακό παρελθόν μας. Ο Μακεδών
Tην Μεγάλη Πέμπτη αναβιώνονται στην Εκκλησία μας, τα γεγονότα της τελευταίας ημέρας της ζωής του Ιησού Χριστού στη Γη…
Όπως μας αναφέρουν τα Ευαγγέλια, ο Χριστός θέλησε πριν θυσιαστεί για την σωτηρία των ανθρώπων, να δειπνήσει για τελευταία φορά με τους μαθητές του. Ο δείπνος αυτός είναι ο γνωστός μας Μυστικός Δείπνος. Έλαβε χώρα σε ένα υπερώο (σε ένα πατάρι δηλαδή) κάποιου σπιτιού της Ιερουσαλήμ, στο οποίο κρυφά συνέφαγαν οι μαθητές και ο Ιησούς. Πριν ξεκινήσει ο Δείπνος, ο Χριστός πήρε μια λεκάνη με νερό και έπλυνε τα πόδια των μαθητών του. Αυτό ήταν μια ενέργεια που έκαναν οι δούλοι της εποχής. Δηλαδή πριν από το φαγητό, έπλεναν τα πόδια των κυρίων τους. Με την πράξη του αυτή ο Ιησούς θέλησε να διδάξει τους μαθητές του και, μέσω αυτών, όλους τους ανθρώπους να είναι ταπεινοί και να υπηρετούν τους συνανθρώπους τους. Το γεγονός αυτό έχει λάβει στις μέρες μας το όνομα Ιερός Νιπτήρας.
Σε πολλές περιοχές της χώρας μας, γίνεται αναπαράσταση του Ιερού Νιπτήρα το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης. Κατόπιν ο Ιησούς κατά την διάρκεια του Μυστικού Δείπνου, και αφού είχε αποχωρήσει ο Ιούδας, παρέδωσε στους μαθητές του, το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας.
Πρόσφερε άρτο λέγοντας: «λάβετε φάγετε τούτο εστί το σώμα μου» και κρασί «πίετε έξ αυτού πάντες τούτο γαρ εστί το αίμα μου το της καινής διαθήκης το περί πολλών εκχυνόμενον εις άφεσιν αμαρτιών».
Η παράδοση της Θείας Ευχαριστίας τελείωσε με την εντολή: «τούτο ποιείτε εις την εμήν ανάμνησιν». Μετά το πέρας του Μυστικού Δείπνου, ο Ιησούς και οι μαθητές του, μετέβησαν στο Όρος των Ελαιών. Εκεί ο Χριστός προσεύχεται στον Πατέρα του, και τελικά συλλαμβάνεται από τους Ρωμαίους, με την βοήθεια του Ιούδα. Στον Εσπερινό της ημέρας έχουμε την Σταύρωση του Θεανθρώπου. Διαβάζονται τα 12 Ευαγγέλια που περιγράφουν τα Άγια Πάθη. Μετά το 5ο Ευαγγέλιο, βγαίνει ο Εσταυρωμένος.
“Σήμερον κρεμάται επί ξύλου ο εν ύδασι την γην κρεμάσας”, ψάλλει ο ιερέας την ώρα που περιφέρει τον εσταυρωμένο Ιησού στο ναό για την αναπαράσταση της σταύρωσης. Είναι η στιγμή, περίπου στις 9 το βράδυ, όπου σε όλες τις εκκλησίες της χώρας θα σβήσουν τα φώτα. Η πομπή της σταύρωσης υπό το αμυδρό φως των κεριών θα κινηθεί με αργό και σταθερό ρυθμό προς το κέντρο των ναών, διαπερνώντας το πλήθος των πιστών. Το Θείο πάθος σχεδόν κορυφώνεται… Αυτός που στήριξε τη γη πάνω στο νερό χλευάζεται: “στέφανον εξ ακανθών περιτίθεται, ο των Αγγέλων Βασιλεύς ψευδή πορφύρα περιβάλλεται, ο περιβάλλων τον ουρανόν εν νεφέλαις ράπισμα κατεδέξατο – ο εν Ιορδάνη ελευθερώσας τον Αδάμ. Λόγχη εκεντήθη ο Υιός της Παρθένου”. Η ελπίδα, ωστόσο, για το χαρμόσυνο γεγονός προκαλεί ανακούφιση στο πλήθος: Προσκυνούμεν Σου τα Πάθη, Χριστέ, δείξον ημίν και την ένδοξόν Σου Ανάσταση”.
Μέσα από τα λόγια των ευαγγελίων αλλά και από τις ιδιαίτερα πένθιμες νότες των τροπαρίων περιγράφονται με τον τραγικότερο τρόπο οι εμπαιγμοί, τα χτυπήματα, οι ύβρεις και οι χλευασμοί των ανθρώπων που ανέβασαν τον Κύριο στο σταυρό. Η Μεγάλη Πέμπτη είναι από τις θλιβερότερες ημέρες της χριστιανοσύνης. Στις εκκλησίες, όλο το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης μέχρι το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής, παραμένουν κυρίως γυναίκες οι οποίες «μοιρολογούν», ψάλλοντας ύμνους, τον Χριστό. Σε πολλά μέρη, προετοιμάζουν τον στολισμό του Επιταφίου κατά την διάρκεια της νύχτας αυτής. Στα σπίτια των Χριστιανών, την Μεγάλη Πέμπτη, βάφονται τα κόκκινα αυγά. Για τον λόγο αυτό, η ημέρα λέγεται και Κόκκινη Πέμπτη ή Κοκκινοπέφτη.
Εκτός από τα αυγά, την μέρα αυτή, φτιάχνονται τα πασχαλινά κουλούρια και τα τσουρέκια. Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, οι Χριστιανοί κρεμούν κόκκινα πανιά στα παράθυρα των σπιτιών τους.
ΤΑ ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΕΜΠΤΗΣ
Τη Μεγάλη Πέμπτη το Θείο Δράμα προχωρεί προς την αποκορύφωσή του. Την ημέρα αυτή γίνεται ο Μυστικός Δείπνος, όπου ο Ιησούς κοινωνεί τους μαθητές του δίνοντάς τους από ένα κομμάτι ψωμί που συμβολίζει το σώμα του και κρασί που συμβολίζει το αίμα του. Το βράδυ ψέλνονται τα Δώδεκα Ευαγγέλια και στην εκκλησία περιφέρεται ο Σταυρός με τον Ιησού. Αφού τελειώσουν τα 12 Ευαγγέλια, κοπέλες αναλαμβάνουν να στολίσουν τον Επιτάφιο.Το κύριο έθιμο της Μεγάλης Πέμπτης είναι το βάψιμο των κόκκινων αυγών καιζύμωμα των τσουρεκιών. Αυτήν την ημέρα οι νοικοκυρές δεν πλένουν, δεν απλώνουν ούτε κάνουν άλλες δουλειές στο σπίτι.
Στη Λήμνο, το πρώτο πασχαλινό αυγό είναι της Παναγίας και το τοποθετούν στο εικονοστάσι.
Στη Σίφνο, οι γυναίκες φτιάχνουν τα λεγόμενα «Πουλιά της Λαμπρής», που είναι κουλούρες σε διάφορα σχήματα πουλιών ή ζώων, τα οποία είναι στολισμένα με κόκκινα αυγά.
Στη Δυτική Μακεδονία, οι γυναίκες απλώνουν στο μπαλκόνι κόκκινα πανιά καιοι οικογένειες που έχουν πένθος δεν βάφουν τα αυγά κόκκινα αλλά κάποιο άλλο χρώμα.
Στα Χανιά φτιάχνουν ένα ανθρώπινο ομοίωμα του Ιούδα από ξύλα, τον οποίο περιφέρουν σε όλο το χωριό και τον χτυπούν.
Τον επίλογο του TEDx Thessaloniki 2016 έγραψε ένας δάσκαλος που στα 18 λεπτά της ομιλίας του θύμισε σε όλους μας την αξία του να αγαπάς, να δίνεσαι ολόψυχα σε αυτό που κάνεις, να παραμένεις δημιουργικός ακόμα και κάτω από όχι ιδανικές συνθήκες και, κυρίως, να μην παύεις ποτέ να πιστεύεις σε ένα καλύτερο μέλλον. Ο Stergios Parizas μας συγκίνησε γιατί μας θύμισε το δάσκαλο που έκανε και τα δικά μας μαθητικά χρόνια αξέχαστα ή τους δασκάλους που και σήμερα αλλά και πάντα θα ανοίγουν δρόμους στα παιδιά όλου του κόσμου!
Το φινάλε του #TEDxThess16 το περασμένο Σάββατο ήταν κάτι παραπάνω από συγκινητικό και διδακτικό μαζί! Το ξέρετε καλά όσοι ήσασταν μαζί μας ζωντανά ή παρακολουθήσατε την ομιλία του Στέργιου Παρίζα από το live streaming. Θα ήταν άσκοπο να σας πούμε ότι οι στιγμές της ομιλίας του Στέργιου που σας παραθέτουμε είναι οι πιο χαρακτηριστικές ή 'δυνατές'. Γιατί πιθανόν να αδικούσαμε άλλα σημεία όσων μοιράστηκε μαζί μας... Πολύ σύντομα η ομιλία του αγαπημένου δασκάλου του TEDx Thessaloniki2016 θα είναι διαθέσιμη στο www.tedxthessaloniki.com.