Τετάρτη 2 Σεπτεμβρίου 2015

Λάθε βιώσας [Επίκουρος]


Λάθε βιώσας ή το κυνήγι της ευτυχίας κατά τον Επίκουρο
«Την ευτυχία και τη μακαριότητα δεν τις προκαλούν 
ούτε τα πολλά πλούτη. ούτε οι πολλές ασχολίες, 
ούτε το κυνήγι για την εξουσία, ούτε η πολιτική δύναμη,
 αλλά το να μην είσαι θλιμμένος,
 η πραότητα των συναισθημάτων και η ψυχική διάθεση
 που καθορίζει τα όρια της ύπαρξής μας σύμφωνα με 
την φύση.» [Επίκουρος].
Σκοπός του Βίου είναι η «Ηδονή», καθώς και 
η αποφυγή των σωματικών παθών. 
Κύριο μέσο για την επίτευξή της θεωρείται η Φρόνηση, η οποία εγγυάται ότι δεν
 θα υπάρχει κατακυρίευση της απόλαυσης. 
Ο Επίκουρος θεωρούσε την πνευματική ηδονή πολύ πιο σημαντική από τη
 σωματική. Ο νους όχι μόνο μοιράζεται τις ηδονικές αισθήσεις του σώματος τη
 στιγμή που τις βιώνει, αλλά αντλεί ευχαρίστηση από την ανάμνηση περασμένων
 ηδονών και την προσδοκία μελλοντικών.

Η πνευματική ηδονή μπορεί να υπερκεράσει τον σωματικό πόνο. 

Ο νους μπορεί να προσβληθεί από μη αναγκαίες επιθυμίες, κυρίως την 
επιθυμία για πλούτη (φιλαργυρία), και την επιθυμία για δύναμη ή για εξουσία και
 δόξα (φιλοδοξία). Και οι δύο δεν έχουν όριο. 
Είναι αδύνατον να ικανοποιηθούν, άρα συνεπάγονται πόνο και επομένως 
πρέπει να εξαλειφθούν. 
Εξ ου και η δήλωση του Επίκουρου «η φτώχια, αν μετρηθεί με βάση τον φυσικό
 σκοπό της ζωής, είναι μεγάλος πλούτος», ενώ τα αμέτρητα πλούτη σημαίνουν 
μεγάλη φτώχια. 
Επίσης έλεγε: «φτώχια δεν είναι να έχεις λίγα αλλά να λαχταράς περισσότερα».
 Και η συμβουλή του προς τον Ιδομενέα: «Αν θες να κάνεις πλούσιο τον 
Πυθοκλή, μη του δίνεις περισσότερα χρήματα, περιόρισε τις επιθυμίες του». 
Επίσης, ο Επίκουρος συμβούλευε τους μαθητές του να απέχουν από τη 
δημόσια ζωή (να μείνουν στην αφάνεια) και κατ’ επέκταση την πολιτική 
(Λάθε βιώσας), γιατί η συμμετοχή με τα κοινά, θα προκαλέσει συμβιβασμούς και
 αντιπαλότητα, με αποτέλεσμα να τους πληγώσει και κατά συνέπεια να χάσουν
 την ηρεμία τους και την αταραξία τους.
 Βέβαια ο δάσκαλος είπε ότι αν κάποιος καίγεται από την επιθυμία ν’ ασχοληθεί
 με τα πολιτικά δρώμενα, τότε να το κάνει, γιατί ο πόνος της στέρησης θα είναι 
μεγαλύτερος από αυτόν της ενασχόλησης.

ΛΑΘΕ ΒΙΩΣΑΣ - ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΒΙΟΣ


Δυστυχώς δεν έχουν διασωθεί τα βιβλία του Επίκουρου

 «Περί Αιρέσεων και Φυγών» (περί του τι επιλέγουμε και τι αποφεύγουμε) 
καθώς και το «Περί Βίων» (περί τρόπου ζωής) στα οποία ο Επίκουρος 
ανέπτυσσε διεξοδικά το λάθε βιώσας. 
Από τα κείμενα όμως που σώζονται άλλων Επικούρειων και μη, μπορούμε να
 βγάλουμε το συμπέρασμα ότι ο Δάσκαλος προέτρεπε τους μαθητές του να
αποφεύγουν τα δημόσια πράγματα και την πολιτική. 
Το σύνθημα «λάθε βιώσας» δεν ήταν επαναστατική καταγγελία της κοινωνίας
 αλλά συνταγή για την κατάκτηση της γαλήνης.

Την φράση, ο Χαράλαμπος Θεοδωρίδης την αποδίδει ως εξής: 

«Απόφευγε τις ανόητες επιδιώξεις, τις πράξεις που προκαλούν αντίδραση, 
ταράζουν τη γαλήνη σου και σε κατεβάζουν στο επίπεδο των αφώτιστων και 
των χυδαίων. Τιμή και δόξα σαν εκείνες δεν έχουν αξία».

Μείνε στην αφάνεια λοιπόν. Η αφάνεια σού εξασφαλίζει την ανωνυμία και την

 δυνατότητα να είσαι αυτάρκης, δηλαδή ελεύθερος, ενώ η διασημότητα
 δημιουργεί αντιπαλότητα και μεγάλη έχθρα με αποτέλεσμα το άτομο να μην 
μπορεί να βρει την αταραξία, που είναι η προϋπόθεση για το «ΖΗΝ ΗΔΕΩΣ». 
Δεν πρόκειται επομένως για αντικοινωνική στάση, αλλά για καθαρά κοινωνική,
 αφού έτσι μόνο μπορείς να φθάσεις στο ύψιστο αγαθό την ΗΔΟΝΗ. 
Πρέπει να μείνει ο σοφός όσο γίνεται πιο μακριά από τα δημόσια πράγματα,
 τα οποία δεν είναι μόνο η πολιτική, αλλά όλες οι μορφές της κοινωνικής μας 
ζωής. 
Επομένως αξίζει να μείνεις στην αφάνεια, για να διαφυλάξεις την ψυχική σου 
γαλήνη και να καλλιεργήσεις το πνεύμα σου.

Όσον αφορά τον πολιτικό βίο. Η στάση του Επίκουρου προς την πολιτική 

ξεκινά από την πολιτική κατάσταση που επικρατούσε τον καιρό μετά τον
 θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου και την κατάργηση κάθε μορφής δημοκρατίας.
 Συνυπολογίζει βέβαια και τις συνθήκες που επιτρέπουν την επίτευξη της 
αταραξίας.
 Ως προς αυτό, ο πολιτικός βίος, είναι αθέμιτος ανταγωνισμός ή δεσμωτήριο, 
εκ του οποίου καλείται να απομακρυνθεί όσο γίνεται περισσότερο ο σοφός.
 Το σίγουρο είναι ότι όποιος ασχολήθηκε με την πολιτική πληγώθηκε.

Ο Χ. Θεοδωρίδης μάς μεταφέρει απ’ τα γραπτά του Φιλόδημου που βρέθηκαν 

στο Ερκουλάνο:
 «Αν καλοεξετάσει κανείς τι είναι εχθρικότερο για τη φιλία και τι παραγωγικότερο
 για την έχθρα, θα βρει την πολιτική, επειδή αυτή δίνει αφορμή στη ζήλια και 
γεννά τη συντρόφισσά της, την φιλοπρωτία, και τις διαφωνίες και αντιθέσεις».
 Επίσης απ’ τον Πλούταρχο (Περί ευθυμίας):
 «Όσοι φλέγονται από επιθυμία και φιλοδοξία και δεν μπορούν να κάνουν 
διαφορετικά, ας ακολουθήσουν τη φυσική τους ορμή για πολιτική. 
Γιατί η απραγμοσύνη θα τους ταράξει περισσότερο και θα τους πληγώσει, 
όσο δεν τους γίνεται αυτό που ορέγονται».




Πηγή: ΚΗΠΟΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΛΕΥΡΑΣ-ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΕΠΙΚΟΥΡΟ ΚΑΙ ΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ-Θεσσαλονίκη, 697-2 ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ


Το διαβάσαμε από το: Λάθε βιώσας [Επίκουρος] http://thesecretrealtruth.blogspot.com/2012/08/blog-post_7972.html#ixzz3kaiiGvqY




μου αρέσει η φιλοσοφία του Επίκουρου έχει πολλά κοινά με την φιλοσοφία των κυνικών και οι διαφορές εστιάζονται περισσότερο στον τρόπο έκφρασης παρά στην ουσία. Και τα δύο αυτά φιλοσοφικά ρεύματα ξεκινούν με τις αρχές του κατά φύση ζειν και της απόρριψης όλων των θεών των οποίων η ύπαρξη στηρίζεται σε ιδέες απόδοσης νοητών φαντασιακών οντοτήτων και οι οποίες στηρίζονται αποκλειστικά στην πίστη και στις αποδοχή κάποιων δοξασιών ως αλήθειες. Η επικούρεια όπως και η κυνική φιλοσοφία αρνούνται οτιδήποτε δεν μπορεί να γίνει αντιληπτό μέσω των αισθήσεων και της λογικής και θέτουν την έννοια του θεού σε επίπεδο πανθεϊσμού ο οποίος δεν έχει την ανάγκη αποδοχής των όποιων δοξασιών αλλά αντίθετα απαιτεί την λατρεία του σύμπαντος κόσμου με την μορφή που αυτός έχει ή αν προτιμάτε, με την μορφή που είναι άμεσα αντιληπτός απ’ όλους μας.
 η κοινωνία έχει αρχίσει έμπρακτα πλέον να αναζητά το νόημα της ζωής στρεφόμενη ξανά σε αυτή την ίδια την ζωή για να βρει απαντήσεις.  Tο νοητό αμφισβητείται δίνοντας την θέση του στο πραγματικό το οποίο με την σειρά του μας θέτει μπροστά στην αλήθεια της διαχείρισης της ζωής μας σε τούτη την γωνιά του σύμπαντος.

Λάθε βιώσας λοιπόν ή στα νέα ελληνικά «ζήσε στην αφάνεια». 



Τούτο δεν σημαίνει φυσικά απραξία. Αφάνεια δεν σημαίνει αεργία. Θα μπορούσα περιφραστικά να το αποδώσω ως: Κάνε ότι είναι να κάνεις χωρίς να επιδιώκεις την αναγνώριση και την δόξα και το χρήμα. Κάνε ότι είναι να κάνεις με σκοπό το δημόσιο όφελος χωρίς καθόλου να σε απασχολεί αν θα γίνεις διάσημος αν θα σε γράψει η ιστορία ή αν θα γίνεις πλούσιος. Κάνε ότι θέλεις να κάνεις προς όφελος του εαυτού σου και του οίκου σου χωρίς πολλές φανφάρες και επιδείξεις ικανοτήτων, χωρίς να αποζητάς την αναγνώριση και τις τιμές. Αυτές είτε θα έρθουν μόνες τους (ανάλογα του τι κάνεις) αλλά και αν δεν έρθουν μικρό το κακό διότι κατ’ ουσία είναι άχρηστες. Το μοναδικό όφελος που έχουμε είναι από αυτό που κάνουμε από τις πράξεις μας και όχι από τις τιμές που ίσως αυτές αποφέρουν.
Αν αυτού του είδους ο λάθρος βίος γίνει πραγματικότητα είναι πολύ εύκολο να αντιληφθούμε τις καίριες διαφορές που θα είχε η κοινωνία μας. Τούτη η φιλοσοφική στάση θα μας οδηγούσε στην ανυπαρξία όλων των μεγάλων ανδρών και γυναικών. Αν ίσχυε το λάθε βιώσας δεν θα υπήρχαν ούτε διάσημοι ηγέτες ούτε διάσημοι καλλιτέχνες. Θα υπήρχαν διάσημα έργα αλλά όχι διάσημοι άνθρωποι.
Και τίθεται το ερώτημα. Ποιο το προσωπικό όφελος από όλη αυτή την ιστορία; Μα είναι απλό. Μια καλύτερη κοινωνία όπου όλοι θα ζουν καλύτερα και όχι κάποιοι καλύτερα από κάποιους άλλους. Τα πρόσωπα θα κρίνονταν από το έργο τους και όχι από την διασημότητά τους αλλά ακόμα και αν αποκτούσαν διασημότητα αυτή δεν θα επηρέαζε την πορεία των έργων τους. Με τον λάθρο βίο ένα έργο θα γινόταν διάσημο λόγω της αντικειμενικής του αξίας και όχι επειδή είναι δημιούργημα ενός διάσημου ή ενός πλούσιου. Οι περισσότεροι των διάσημων που γνωρίζουμε δεν θα υπήρχαν υπό το πρίσμα της επικούρειας θέασης των πραγμάτων.
Με την κατάσταση ως έχει σήμερα, όλοι ανεξαιρέτως λειτουργούν με το σκεπτικό να γίνουν διάσημοι αυτοί και όχι τα έργα τους. Έργο και άνθρωπος έχουν ταυτιστεί και από ένα σημείο και μετά το έργο δεν έχει καμία αξία αλλά ποιος το έκανε.Το έργο-η πράξη δεν είναι τις περισσότερες (αν όχι όλες) τις φορές παρά το μέσον για να γίνουν αυτοί διάσημοι και πλούσιοι και αν μπορούν αυτό να το επιτύχουν χωρίς να χρειαστεί να παράγουν έργο, τότε ακόμα καλύτερα αφού γλυτώνουν και τον κόπο. Για την φιλοσοφία του λάθρου βίου όμως κάτι τέτοιο είναι αδιανόητο. Αν το λάθε βιώσας είχε γίνει έμπρακτα αποδεκτό τότε δεν θα υπήρχαν πρωθυπουργοί δεν θα υπήρχαν πρόεδροι δεν θα υπήρχαν αξιωματούχοι χωρίς όμως τούτο να σημαίνει πως δεν θα υπήρχε και κοινωνική πολιτική οικονομική και πολιτιστική ζωή. Απλώς δεν θα υπήρχαν καθοδηγητές και σωτήρες επ ‘αυτών και όχι αυτά καθαυτά τα ίδια.
Είναι εύκολο από αυτά να συμπεράνουμε και ποιοι είναι οι εχθροί του λάθρου βίου. Όλοι αυτοί που σήμερα κυβερνούν και εξουσιάζουν είναι σαφώς ενάντια στο ενδεχόμενο απώλειας των τιμών και των περισπούδαστων θέσεων που ήδη κατέχουν .

Υπάρχει όμως ένας τομέας όπου το λάθε βιώσας όχι μόνο έχει επικρατήσει αλλά έχει κάνει θραύση και σχεδόν μονοπωλεί τον χώρο. Μάλιστα αυτός ο τομέας είναι ακριβώς εκείνος όπου ο λάθρος βίος δεν θα έπρεπε ούτε κατά διάνοια να υπάρχει αλλά όμως η ύπαρξή του ευνοεί ακριβώς το φαινόμενο της αλαζονικής εξουσίας. Ποιος είναι αυτός ο τομέας; Μα το ελληνικό δημόσιο βεβαίως. Είναι ο μοναδικός τομέας στην Ελλάδα όπου τόσο οι υπηρεσίες όσο και τα πρόσωπα λειτουργούν απολύτως λάθρα. Μήτε ξέρουμε ποιος έκανε μήτε τι έκανε. Παράλογο; Ναι! Βολικό όμως για την εξουσία. Βολικό διότι και οι διάσημοι έχουν την τιμητική τους και οι βρωμοδουλειές γίνονται χωρίς να το μαθαίνει ο δήμος.
Έτσι έχουμε οδηγηθεί στον τραγέλαφο όπου η μεν προσωπική ζωή ανάγεται σε δημόσιο και τα δε δημόσια ανάγονται σε λάθρα. Αφανή. Λάθε βιώσας δεν θέλατε; Πάρτε λάθε βιώσας να ‘χετε αλλά όχι εκεί που πρέπει παρά μόνο εκεί που βολεύει τους άρχοντες. Στον δημόσιο βίο δηλαδή και στις υπηρεσίες που αφορούν ένα κράτος.
Το πώς κατάφεραν να φέρουν τα πάνω κάτω παραλύοντας την λογική του Επίκουρου είναι ένα άλλο θέμα . Ο Επίκουρος πριν φτάσει στο μάθημα του λάθρα βιώσαντος ανθρώπου δίδασκε την αποχή από τις κενές εξουσίες. 
Πριν φτάσει κάποιος στο μάθημα του λάθε βιώσας έπρεπε εμπράκτως να έχει βιώσει την ισότητα και την ισοτιμία του κήπου. Άλλως το επόμενο μάθημα (το λάθε βιώσας δηλαδή) θα ήταν ανευ πρακτικής αξίας. Δεν μπορεί να ξέρεις διαίρεση αν δεν μάθεις πρώτα πολλαπλασιασμό. Και όμως η πραγματικότητα σήμερα κάπως έτσι δείχνει. Δεδομένο πως τούτο είναι φρικιαστικά παράδοξο αλλά όντως συμβαίνει και όποιος διαφωνεί ας ανασκοπήσει την κοινωνία σήμερα όπου θα το διαπιστώσει ευρύτατα σε όλους τους δημόσιους φορείς.
Δεν έχει σημασία γι αυτούς (δοξομανείς) αν ο Επίκουρος έθεσε το λάθε βιώσας στο επίπεδο του προσώπου. Δεν έχει γι αυτούς σημασία πως ο λάθρος βίος αφορά το πρόσωπο. Για τους άρχοντες δεν υπάρχει προσωπική ζωή παρά μόνο δημόσια και αφού τους βόλευε έτσι πέρασαν το πρόσωπο στην θέση του δήμου. Ω τι αλαζονεία, θα μου πείτε ε; Ναι πράγματι. Είναι σαν να λέμε πως η αφανής ζωή είναι μόνο για τον δήμο αφού ο Δήμος είναι στην πραγματικότητα ο άρχοντάς του και συνεπώς η αφάνεια μεταφέρεται στον δήμο και όχι στον άρχοντα. Συμφέρει αυτό τους άρχοντες απ’ όλες τις απόψεις. Το κυριότερο είναι πως υπάρχοντας ο δήμος στην αφάνια αυτοί έχουν λιγότερο κίνδυνο απώλειας της εξουσίας της δόξας και του χρήματος. Για σκεφτείτε λίγο αυτό και πείτε μου είναι ή δεν είναι έτσι τα πράγματα; Έχουμε τους διάσημους άρχοντες και τον αφανή (λάθρο) δημόσιο τομέα ή όχι;
  Βάλτε όσοι επικούρειοι περισσότερο κυνισμό στην ζωή σας και απορρίψτε την εξουσία.
 Θεωρώ πως είναι μια καλή αρχή για να γίνει η Ελλάδα κήπος έστω και αν αυτό σημαίνει πως μετά οι κυνικοί δεν θα έχουν λόγο ύπαρξης.



από:http://kleitor.blogspot.gr/